Juridisch kader
Enerzijds is er de Europese richtlijn 2014/24/EU inzake het plaatsen van overheidsopdrachten (voor klassieke sectoren). De toelichting bij deze EU-richtlijn verwijst uitvoerig naar de strategische rol die overheidsopdrachten kunnen spelen in het streven naar ‘slimme, duurzame en inclusieve groei’. De aankoop van innovatieve producten, werken en diensten wordt expliciet aangemoedigd. Daarom voorziet de richtlijn mogelijkheden om gunningsprocedures met onderhandelingen te gebruiken die meer zekerheid bieden dat de aangeboden oplossingen ook werkelijk tegemoet komen aan de behoeften van de overheid. De nieuwe richtlijn introduceert daarnaast het concept van Innovatiepartnerschappen die binnen één gunningsprocedure de ontwikkeling van een innovatieve oplossing via de aankoop van O&O-diensten combineert met de aankoop van de ontwikkelde producten of diensten zelf.
Anderzijds is er ook de kaderregeling inzake staatsteun voor onderzoek, ontwikkeling en innovatie (2014/C 198/01). Deze kaderregeling vermeldt voor het eerst het begrip ‘precommerciële inkoop’ en bepaalt aan welke voorwaarden dient te worden voldaan opdat de aankoop van O&O-diensten verenigbaar is met de interne markt.
Beide kaders bieden rechtszekerheid en stimulans om overheidsopdrachten ook strategisch in te zetten.
De omzetting van de EU-richtlijn in een nieuwe Belgische Wet op de Overheidsopdrachten (WOO) werd afgerond op 17 juni 2016 (publicatie in het Staatsblad van 14 juli 2016) en is in werking getreden op 30 juni 2017.
Daarnaast heeft de Vlaamse Regering in de loop van 2017-2018 een nieuw regelgevend kader gecreëerd voor de cofinanciering van onderzoek en ontwikkeling in het kader van overheidsopdrachten.
Voor de aankoop van innovatieve oplossingen kiezen aanbestedende overheden best voor plaatsingsprocedures die interactie met de marktspelers mogelijk maken, dus procedures zoals de mededingingsprocedure met onderhandelingen en concurrentiegerichte dialoog. Voor de aankoop van O&O-diensten kunnen overheden ook gebruik maken van deze procedures, maar daarnaast zijn er specifieke mogelijkheden.
